بررسی نیازهای آموزشی پرستاران با روش دیکوم: یک مطالعه موردی

مقدمه: امروزه گستردگی نقش‌های پرستاری ، نیاز به آموزش مداوم و بازبینی در وظایف و صلاحیت­های پرستاری را افزایش داده‌ است. الگوی دیکوم رویکردی است که فعالیت‌ها و اقداماتی را که در درون آن وظیفۀ اصلی و فرعی یک شغل وجود دارد را شناسایی و برای شناخت نیازهای آموزشی تمرکز خود را بر وظایف اصلی و فرعی قرار می­دهد هدف:  این مطالعه اجرای روش دیکوم برای شناسایی وظایف اصلی و فرعی پرستاران ، برای تعیین صلاحیت­های ضروری برای انجام این وظایف  و نیاز های آموزشی آنان در هر یک از این صلاحیت ها در بیمارستان فوق‌تخصصی مرکزی نفت تهران بوده است. مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش دیکوم و در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحلۀ اول، بطور هدفمند 12 نفر از پرستاران خبره و باسابقۀ بیمارستان نفت تهران انتخاب و در کارگاه اولیۀ دیکوم شرکت کردند. پس از تشریح و تبیین اهداف کارگاه و فرایند دیکوم، شرکت کنندگان با توافق همۀ اعضاء، وظایف اصلی و فرعی و تکالیف شغل پرستاری را مشخص کردند. سپس بر اساس تکالیف مشخص شده، پرسشنامه‌ای با مقیاس لیکرتی حاوی 59 سؤال بر مبنای سه مؤلفۀ دانش، نگرش و مهارت تنظیم شد که پرستاران ( 127 نفر) در دو بعد وضعیت موجود و وضعیت مطلوب  نظر خود را بیان داشته اند. در مرحلۀ دوم پرستارانی تعداد آنها با استفاده از فرمول  کوکران تعیین شده و تصادفی گزینش شده بودند به پرسشنامه طراحی شده پاسخ دادند. از روایی محتوایی و از آلفای کرونباخ برای پایایی استفاده شده که میزان آن (83/0) حاصل شد . برای تحلیل داده­ها از آزمون تی­دونمونۀوابسته استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد پرستاران شاغل در بیمارستان نفت در تمامی وظایف شغلی خود نیاز به آموزش دارند. بر طبق این نتایج و با توجه به اختلاف میانگین بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب، در شایستگی‌های دانش؛ " آشنایی نسبی با اصول برنامه‌ریزی و سازماندهی جهت بهره‌وری بیشتر"، با اختلاف میانگین( 02/2)، در شایستگی‌های مهارت؛" مدیریت هزینه-فایده، ارزیابی و انتخاب بهترین راه‌حل با افق زمانی مختلف"  و همچنین" نظارت و سنجش عملکرد خود، افراد دیگر یا سازمان به منظور بهبود یا اقدام اصلاحی" با اختلاف میانگین(25/1 )، و در شایستگی‌های نگرش؛ " انگیزش بالا در راستای ارائۀ خدمات بهتر" با اختلاف میانگین( 67/0 )، به‌عنوان مهم‌ترین نیازهای آموزشی پرستاران به حساب می‌آیند. نتیجه‌گیری: از این یافته ها می­توان در تدوین دوره های آموزشی پرستاران این بیمارستان وسایر مراکز درمانی مشابه استفاده نمود. همچنین با استفاده از روش نیازسنجی آموزشی معرفی شده (دیکوم) می­توان برای نیازسنجی آموزشی سایر سطوح سازمانی در این بیمارستان وسایر مراکز درمانی مشابه  بهره گرفت.